مقاله ربا در اقتصاد ایران
بخشی از مقاله :
معنی و مفهوم ربا تاکنون در اذهان جامعه علمی و مردم کوچه و بازار از
منظر فقهی بررسی شده است. این واژه در صورتی که با نگاه اقتصادی مطالعه شود
به مفاهیمی مثل سود و کارمزد و بهره نزدیک می‌شود. هر چند نفرت حداقل 6…
ساله از این کلمه وجود دارد.
مفهوم ربا در اقتصاد بیش از آنکه به تولید مربوط شود به مصرف نزدیکتر است و
دلیل آن همان است که اغلب فقها حرمت ربا در قرآن را حداقل در ابتدا به
قرض‌های داده شده به درماندگان و بیچارگان برای مصارف خود می‌دانند هر چند
حرمت ربا مطلق نیز باشد.
اما بالعکس مفهوم بهره در اقتصاد یادآور تولید و نقش سرمایه است در حقیقت
بهره، مزد سرمایه پولی است که به سرمایه‌گذار تعلق می‌گیرد. در اینکه به
سرمایه، سود تعلق می‌گیرد بین فقه و اقتصاد اشتراک مساعی وجود دارد که
نمونه آن مضاربه است اما شرایطی نیز وجود دارد و از جمله شرایط آن اول
درگیر شدن سرمایه‌گذار با تولید و ریسک‌های احتمالی آن و دوم مشخص شدن سهم
واقعی پس از تولید و …. است. اما اقتصاددانانی هم هستند که هم‌سو با فقیهان
سود انگلی سرمایه و یا مفت‌خواری سرمایه‌گذار را نمی‌پذیرند.
آنچه که تجربه قرن های اخیر نشان داد ، ربا مهم ترین ابزار سلطه و استثمار در تاریخ بشر بوده است. جوامع قدرت طلب و در رأس همه آنها ، صهیونیست در طول قرن های متمادی با یک برنامه ریزی طولانی مدت و القای نظام اقتصادی ربوی به تمام جوامع بشری به نوعی همه آنها را آلوده و گرفتار خود کرده اند. در کشور ما نیز متاسفانه اثرات این نظام اقتصادی ربوی وجود دارد و بارها و به شکل های مختلف بیان شده است که سیستم بانکداری و نظام اقتصادی آلوده به ربا است و مردم نیز دانسته و یا نادانسته ، خواسته و یا ناخواسته آلوده به این غبار آلوده و خطرناک شده اند. بررسی بحران‌های عمده اقتصادی در دنیای غرب به خصوص بحران بزرگ سال 1930 نیز این نکته را روشن می‌کند که این مشکلات ریشه در گسترش ربا در نظام اقتصادی آنها دارد. مطالعات نشان می‌دهد که، جدا شدن بازار پول و کالا و گسترش بورس بازی در بازار پولی با قراردادهای با نرخ بهره ثابت(ربا)، عامل اصلی بروز بحران است. روشن است تا زمانی که ربا در اقتصاد جریان دارد و نظام پولی کشور به ربا آلوده است، اجرای هر نوع برنامه و یا سیاست اقتصادی، ریشة اصلی معضلات اقتصادی را از بین نخواهد برد. اما طبق آنچه در تواریخ آمده است می بایست یهودیان را آغازگر شیوه نوین رباخوری در جهان دانست علمای یهود به رغم ممنوع بودن ربا، معتقد بودند می توان به افراد از سایر ادیان قرض با بهره یا ربا داد. پژوهش حاضر سعی کرده ایم که مبانی نظری و پیامدهای منفی اقتصادی و روانی روی آوردن اجتماع به ربا را بیان نماییم.
![amar-ezdevaj-talagh-[www.RDaneshjoo.ir]](http://rdaneshjoo.ir/wp-content/uploads/amar-ezdevaj-talagh-www.RDaneshjoo.ir_-300x200.jpg)
سال ۱۳۶۵:
